Johan Teirlinck
Leven
Auteur
Docent
Johan Teirlinck
Tennis
Links
Dorpsdichter
Johan Teirlinck
Johan Teirlinck
DORPSDICHTER KORTENBERG 2021-2023
Johan Teirlinck
Archief
Gemeente Kortenberg heeft beslist om enkele oude banken in heel Kortenberg te vervangen.

Bij die gelegenheid heeft de gemeente aan dorpsdichter Johan Teirlinck gevraagd om op elke bank een gedicht te schrijven. Hij schreef op locatie de verschillende gedichten en wil daarmee aansluiten bij de eigenheid van de plek waar de bank staat.

In het voorjaar of de zomer kan een bankgedichten-route worden georganiseerd waarbij wandelaars van de ene naar de andere bank kunnen wandelen op het grondgebied van Everberg, Erps-Kwerps, Meerbeek en Kortenberg.

Er worden in een eerste fase 8 bankgedichten voorzien.


Wijken en straten kunnen zelf een bank aanvragen: vele inwoners en wijken inmiddels hun eigen bankgedicht hebben aangevraagd.

Dat levert een reeks nieuwe gedichten op die gedurende de voorbije maanden werden geschreven.
Erps-Kwerps: de oude baan
Erps-Kwerps: De kammestraat
de geliefden zitten samen
tussen twee lindebomen
en een zandstenen kapel
waar de oudebaan naar de hemel klimt
en beneden in de bocht de tijd verdwijnt

daarnet nog waren zij jong
met wapperende haren
en een merel in hun stem
nu hangen de wolken grijs maar licht
boven de kale daken van de mensen
Kortenberg: Broekhoven ter hoogte van nr 75
het groene grasperk
geeft dubbel zuurstof terug
aan wie de tijd vindt
Everberg: Groenstraat tegenover nr 15
het bos ligt in onze rug
draagt de vallei
met schuine bomen
vogels keuvelen gezellig met elkaar
geruststellend

hier stopte men met bouwen
met straten trekken
terwijl vogels gretig overvliegen
van de ene wereld in de andere
moeiteloos
Meerbeek: Wijnegemhofstraat, kapelletje Kleine Vilvoordestraat
hier zitten is een beetje wachten
een beetje kijken ook
een beetje niet meer mee doen
stilstaan
in gedachten

banken zijn geduldig -net als bomen-
want straks verlaten we
deze luisterende plek
wanneer we opstaan
weer begane paden volgen
Vrebos
hier hebben bomen afgesproken
allemaal even hoog te groeien
tijd om trager te verstrijken
en kijken duurt even lang als wolken
op de top van de wereld

wagens en wandelaars kruisen
stemmen van wind en wielrenners
wie is van hier en wie waait door
voorbij de toren en het vredig bos
de wereld af
De Prinsendreef, Everberg
herinner jij je nog die plek
waar bomen als gewelven
over de straat waren gegroeid
een erehaag
van mij naar jij

herinner jij je nog de woorden
die je geliefde zei
in een verloren maand mei
van jij naar mij
en terug
PlekK, Everberg
achter de vensters de verhalen
achter het glas
de schaduwen van mensen
die hier decennia geleden
hun dagelijkse leven leidden

en wij mogen nu
met nieuwe pennen en penselen
onze eigentijdse zielenroerselen
delen
op dezelfde plekK
Woonzorgcentrum OLV Lourdes, Erps-Kwerps
bekijk de kleinste dingen die hier groeien
de mussen die in hagen stoeien
en waarvan jij zo geniet
de besjes, bosjes, sprietjes die alleen een kind nog ziet
terwijl helemaal van boven, de planeet
en al wat wentelend door de ruimte gleed
zich jarenlang voor jou verborgen hield
levensgroot maar jij zag het niet
totdat met zachte vingertoppen
je kleinkind aan kwam kloppen
Zonnewoud, Erps-Kwerps
wat we weten
dat hier schapen en paarden baarden
lam en veulen leven leerden
dat het woud een zon is
en het omgekeerde

maar ons weten zijn vergeten
als een kind dat weer toveren leert
en voelt dat het zonnewoud
van mensen houdt
en omgekeerd
"de dorpsdichter"


wekenlang had hij geschreven
koortsachtig en bij nacht
over eigen zielenroerselen
en over kortenberg

af en toe
een traantje weggepinkt
bij herlezing van zijn eigen werk

slopend was zijn onversaagde reizen
binnen de grenzen van zijn dorp
uithoek of de brede wegen
over alles schreef hij uitgebreid

maar nu naderde de deadline
radeloos op zoek
naar enveloppes, zegels en een omslag

jammer
net niet klaar geraakt
niemand zal zijn werken lezen
jammer, want hij voelde zich al helemaal:
dorpsdichter voor het leven

(geschreven voor de jury om dorpsdichter te worden in 2020)


------------------------------------------------------------


"op een dag staat hij voor je deur"


op een dag staat hij voor je deur
de dorpsdichter
want wij wonen hier
samen

laat hem dan binnen
praat met hem
of spoel samen de keel

in je ogen en je stem
staat je dorp geschreven
en je leven

samen schrijven wij het dorp


(geschreven bij aanvang van het dorpsdichterschap, voor het maandelijks tijdschrift kortenberg)


-----------------------------------------------------------


"vaccinatiegedicht"


wanneer onze stem en adem
onbetrouwbaar zijn geworden
en de wereld is gekrompen
tot de muren van ons huis

moeten wij gewoon de pijlen
van het leven volgen
groen, blauw en geel, of rood
en de mouw(en) opstropen

maar eerst even zitten
wachten, denken aan het leven
dat wij hadden, hebben
voor we weer naar buiten gaan

en opnieuw onze stem en adem
ongeremd, krachtig
in de wijde wereld
blazen


(gedicht geschreven voor het vaccinatiecentrum CC Colomba
voor al wie daar gevaccineerd werd en even wachtte alvorens naar buiten te gaan)


------------------------------------------------------------


"berkenhof"


deze plek vertelt verhalen
van toen een beek hier grenzen trok
doorheen een sompig weiland waar
een klooster opschoot en een schooltje
en kolenhandelaren of steenbakkers
hier woonden

van toen de nieuwe kerk
de beek verborg en het dorp
zou groeien tot op vandaag
en wij de erfenis van onze voorvaderen
-op wiens schouders wij leven-
mogen uitbouwen

aan ons de taak
om kloosterstraat en beekstraat van weleer
patronaat en parochiezaal van toen
mee te dragen en verder te zetten
gezamenlijk en met passie
verbinden


(gedicht geschreven bij de opening van het nieuwe gemeenschapscentrum berkenhof)


------------------------------------------------------------


"maar nooit meer als weleer"


terwijl de wereld
onder een coronadeken
traag ontwaakt
zijn stiekem knoppen
aan de bomen
gekomen
en groene kruinen
toegegroeid

zoals weleer

maar niet zo deze keer

nederiger
slaan mensen
de ogen neer

want de winter wind
heeft te lang
in ons gelaat
geblazen

en zit nu
binnen
in ons hart
verhard

op het kerkhof
liggen zij en fluisteren
naar wie wil luisteren
van stof tot stof

zingen, ja
maar voortaan tegelijk ook altijd
naar de einder staren
en hun beeld bewaren

leven, ja

maar nooit meer
als weleer


---------------------------------------------------------------


"over trouw en trouwen"



het is zo een dag vandaag
zo een dag van de eerste en de laatste dingen
het heeft iets van beginnen
met twee gekomen
dezelfde stem, dezelfde dromen
het heeft iets van winnen


het heeft iets van trouw zijn ook
aan elkaar
aan de ogen waarin we kijken
wanneer we samen voor de spiegel staan
onze blikken in elkaar zien overgaan
niet van elkaar willen wijken


maar even goed
trouw aan alles waar we voor staan
voorvaderen die ons altijd vergezellen
een land, een streek, een vergezicht
een soort van lucht en licht
bomen die van onze jeugd vertellen


en tenslotte trouw zijn aan wie jij zelf bent
samen wonen met een stem
die naar je luistert en fluistert als vanzelf
bij mij
mag jij, kan jij
voor altijd trouw zijn aan jezelf



tekst voor huwelijken in kortenberg
te lezen door de schepen of burgemeester
ter gelegenheid van de burgerlijke plechtigheid


---------------------------------------------------------------


"Gedichten aan de overkant"


Mama,
wij zullen sprokkelen
al wat waarde heeft
en bewaren
al wat we
van jou kregen

in elke boom
je glimlach

johan teirlinck
dorpsdichter
geselecteerd ter gelegenheid van 1 november 2021 toen op het gemeentehuis gedichten werden geprojecteerd, gericht aan de overledenen


---

Vader,
Het was geen donderslag of bliksemschicht die nacht
gewoon jouw licht dat in de kamer scheen.
Ik dacht: ik roep de buurt bijeen, een wonder is geschied
maar bleef stil en als ik ween, is het niet van verdriet.
Jouw stem klonk niet, slechts woorden binnenin
van jou naar mij zodat je niet verried, wat jij mij zei.
Sindsdien schijnt de nacht, in mij, alsof jouw sporen leven.


geselecteerd ter gelegenheid van 1 november 2021 toen op het gemeentehuis gedichten werden geprojecteerd, gericht aan de overledenen

"droom- en denkdag"


het lijkt alsof we alles
dat we in ons 'echte' leven
zijn vergeten
hier vandaag
weer weten
omdat we traag
de tijd hebben genomen
om naar elkaar te luisteren
en thuis te komen

en stemmen hoorden
-niet alleen de onze-
van die andere wereld
die we zien als we de ogen sluiten
om alweer samen
dingen te beleven
waarom we geven
'openbare gezelligheid'
in herbestemde kerken
in gemeenschapstuinen
om gezamenlijk te werken
dingen te laten groeien
die in ons en erbuiten bloeien

en gul te zijn op 'weggeefpleinen'
waar we materiële zaken
en onze ziel repareren
omdat we willen delen
wagens, fietsen, poetshulp, klusdienst,
grafzerk
een kringloop aan handen
een vrijwilligersnetwerk
dat samen
meer blijkt dan alleen
want samen delen
blijkt 'helen'
voller zelf zijn

in kortenberg en in het grotere geheel

wanneer we samen denken en dromen
zijn we allemaal
-en vreemd genoeg-
tot dezelfde besluiten gekomen

gedicht als verslag van de droom- en denkdag op 13 maart '23


--------------------------------------------------------------


"de ballade van de dorpsdichter"


I

hij had de huizen achterom bereikt
en gluurde binnen bij de mensen
niet naar hun huisraad
maar naar hun ziel die op de tafel lag

dat mama net nog had geweend
omdat de oudste dochter had gelogen
en opa steeds zieker uit het leven gleed
en zij bleef hopen en of dat mag

in de tuin stond die boom
van uit haar jeugd
die met haar kon praten

en of iemand dat kan zien
zo een binnen-kamer
een dorpsdichter misschien



II

hier wonen een kat
twee honden en één mens
ik zie de bakjes buiten staan
en de loopsporen die door de planten gaan

waarom waren ze hier komen wonen
toen de straat nog leger leek
en zij geen tijd hadden
om te kijken naar de hoge hemel

zij is gegaan
maar kat en honden zijn gekomen
om de stilte te breken

en de zwaarte van de treden
's avonds als hij alleen
de trap op stapt


III

is er iemand in de straat gezien
die ongemerkt
de tafel heeft gedekt bij buren
de vijver vol liet lopen

en zouden wij dat appreciëren
of eerder angstig zijn
dat iemand in ons leven
is gebroken

en de vensters heeft gepoetst
opdat we beter zouden kunnen zien
wat in onze wereld leeft

en op de bedrand
ligt zijn gedicht
net voor het slapen gaan


IV

in de voortuin keek een kabouter mee
hoe de kinderen waren opgegroeid
het huis door klimop was aangekleed
en de boom boven het dak gegroeid

ik heb geen dag gezien
waarop het is gebeurd
dacht meneer tijtgat
het is mij ontgaan

inmiddels trokken mussen aan zijn baard
en hadden ambtenaren, ongevraagd
de poten van zijn stoel verkort

nu was ook zijn voortuin verdwenen
of waren het zijn ogen
die almaar slechter werden


V

hier is iemand in de straat geweest
een beambte, muzikant of moordenaar
die de bordjes op de huizen leest
en de namen heeft verwisseld

niemand kent nu nog zijn zonen
iedereen is wees
waar is het dat onze vrienden wonen
en waar de ouders van weleer

ik denk dat ik deze mensen ken
ze zijn niet oud, of erger, dood
maar blijven aan onze vingers kleven

wat eens gebeurde
raken we nooit kwijt
ondanks de mist in onze straat


VI

toen hij haar huwde
wapperde de wind
onder haar kleren
en vloog ze hoog door bomen

nu ligt ze stil
van heel veel leven
te bekomen, in een bed
dat daar voor haar is neergezet

in het venster
ziet ze zichzelf
en schrikt van de figuur

die ze is geworden
toen ze heel even
de kamer was uitgegaan


VII

slapende vond hij het dorp
alsof een tovenaar
bewoners had bedwelmd
en niemand nog kon bewegen

ik moet een spreuk uitspreken
dacht de dichter
een toverdrank toedienen
aan duizenden dorpelingen

maar hij bleef onrustig
in de rondte lopen
woordenloos

stelde slechts vast
dat alles hopeloos
voorbij was


VIII

het was begonnen met een kreet
het dorp dichter
en de hoop dit samen te doen
uit te spreken wat was

maar algauw begrepen
dat niemand
dichter komt
en niemand mee spreekt

misschien is er geen onderwerp
en geen besluit
en is er dan een dorp

of zijn inmiddels
alle mensen enkelingen
zonder dorp


IX

wanneer zijn woorden waren opgedroogd
en teruggekeerd naar binnen
bleek hij weer alleen
met zijn gedachten

ik heb gefaald
dacht hij
de dorpsdichter
want ik beloofde

maar de sprong was verder
dan zijn stok
en kwam onzacht terecht

zodat hij niet meer geloofde
in de kracht van woorden
die hij vroeger hoorde


X

het was een kind
zo denk ik echt
dat luidkeels op straat
zinnen zei

en wij
eerst gestoord
door zoveel gedoe
ineens

beseften dat dan toch
misschien
de dichter en het dorp

een zin
kunnen zijn
tussen zinnen


-----------------------------------------------------------


"de dunne tunnel die de winter is"

terwijl ons dorp
als een ruggengraat te rusten ligt
tussen twee steden
waarlangs treinen sporen
fietsen flitsen
en wagens zich over de steenweg wagen

met de winter in aantocht
en de dreiging van zware witte wolken
die bergen sneeuw verbergen
die de dingen trager laten gaan
en het dorp, de tijd en ons leven
als in een kader voor eeuwig vastlegt

wanneer wij in die winter glijden
vanuit een zomerzucht die herfst werd
en ons afvragen of wij ooit
uit die dunne tunnel weer kunnen ontwaken
na maanden wachten
smachten naar het smalle lichte licht
aan het einde

of zullen wij onderweg de weg verliezen
en niet het leven maar de dood verkiezen
want we weten dat de tocht onzeker ongewis is
kunnen kale takken
ieder jaar zomaar
blijven bloeien

en wat als de dunne tunnel
die de winter is
niet naar een nieuwe lente leidt
en wij als bladeren verdorren
onder de grond
in het grotere geheel
opgaan

kan jij dan
samen met het dorp en al zijn stemmen
onze ruggengraat herstellen
en onze verhalen vertellen
van al wat in onze jaarringen staat geschreven
en wij zo mogen verder leven